Asgari ücretin 1 Ocak itibarıyla net 28 bin 75 liraya yükselmesi, çalışma hayatı ve sosyal güvenlik sisteminde birçok kalemin yeniden hesaplanmasına yol açtı. Ekonomist Emin Yılmaz, yeni asgari ücret sonrası hem çalışanları hem de işverenleri ilgilendiren başlıkları tek tek değerlendirdi. İşte kalem kalem değişen tutarlar:
GENEL SAĞLIK SİGORTASI (GSS) PRİMİ ARTTI
Herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayan vatandaşların ödediği genel sağlık sigortası primi, brüt asgari ücretin yüzde 3’ü üzerinden hesaplanıyor. Buna göre GSS primi aylık 990 lira oldu. Bu primi ödeyenler devlet, şehir ve özel hastanelerden sağlık hizmeti alabiliyor.
ASKERLİK BORÇLANMASI MALİYETİ YÜKSELDİ
Doğum borçlanması hariç askerlik ve diğer borçlanma türlerinde oran yüzde 45’e çıkarıldı.
Borçlanılan gün sayısına göre toplam maliyetin ciddi şekilde artacağı belirtiliyor.
KIDEM TAZMİNATINDA YENİ TABAN
Yeni asgari ücretle birlikte kıdem tazminatının taban brüt tutarı 33 bin 30 lira oldu. Çalışanın brüt maaşına ek olarak yol, yemek ve benzeri düzenli ödemeler de kıdem tazminatı hesabına dahil edilecek.
İŞVEREN TEŞVİKLERİ ARTIRILDI
İşverenlere sağlanan asgari ücret desteği de yükseltildi. 2025 yılı için işverene verilen prim teşviki 1.270 lira olarak uygulanacak.
İŞSİZLİK MAAŞI YENİDEN HESAPLANDI
İşsizlik ödeneği, brüt ücretin yüzde 40 ile yüzde 80’i arasında değişiyor.
SOSYAL YARDIMLARIN GELİR SINIRI DEĞİŞTİ
Sosyal yardımlardan yararlanabilmek için hane içi kişi başına düşen gelirin, net asgari ücretin üçte birinin altında olması gerekiyor. Bu sınır 9.358 lira olarak belirlendi. Şartları sağlayan vatandaşlar yaklaşık 44 farklı sosyal yardıma başvurabiliyor.
STAJYER MAAŞLARI ARTTI
20’den fazla çalışanı olan iş yerlerinde stajyer ücretleri, net asgari ücretin yüzde 30’u olarak belirlendi. Buna göre:
BAĞ-KUR PRİMLERİ GÜNCELLENDİ
Bağ-Kur kapsamında yaşlılık, malullük ve ölüm sigortası primi oranı yüzde 35,75 olarak uygulanacak. Primler, yeni brüt asgari ücret üzerinden hesaplanacak.
İDARİ PARA CEZALARI DA ARTTI
Sosyal güvenlik mevzuatına aykırı durumlarda uygulanan idari para cezaları, brüt asgari ücretin katları üzerinden yeniden belirlenecek.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
Asgari ücret kararı, komisyon sürecinin ardından Cumhurbaşkanı’nın onayıyla Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Nihai karar öncesinde bütçe dengeleri ve işveren maliyetlerinin de dikkate alındığı ifade ediliyor.
Yeni asgari ücretle birlikte hem çalışanların gelirleri hem de sosyal güvenlik sistemine bağlı birçok ödeme kalemi yeni yılda güncellenmiş olacak.