Kocaeli Büyükşehir Belediyesi CHP Grup Başkanvekili Engin Taşdemir, CHP Kocaeli İl Başkan Yardımcısı Mehmet Demirtaş ve CHP’li Meclis Üyeleri Özgür Yılmaz, Orhan Tanış, Erhan Akpınar, Pınar Naak basın açıklaması düzenledi. Kırsal alanlarla ilgili yapılan yasa değişikliği ile ilişkin düzenlenen basın açıklamasında sözü olan Taşdemir şu ifadeleri kullandı: “Bilindiği üzere 2012’de Büyükşehir Yasası’nda yapılan ve 2014’te uygulamaya geçen 6360 sayılı yasa ile köy ve beldeler mahalleye dönüştürülmüştü. Yüzyıllardır süregelen köy idari birim geleneği Büyükşehir Belediyesini kapsayan iller için bu yasa ile son bulmuştur.
Bu yasa ile Büyükşehir olan illerde köy tüzel kişiliğine ait, köylünün ortak malı olarak kullanılan pek çok gayrimenkul, mera ve arazi köylülerin elinden alınmıştır. Yine mahalle olan köylerde gerek su, gerekse her türlü vergi resim ve harçlar ilave mali yük olarak köylülerin sırtına bindirilmiştir. En basitinden köy statüsünde iken köyde kente gitmeden yapılan pek çok iş için kente gitmek zorunda kalmışlardır. Köylünün imece ile köye getirdiği su ücretli hale gelmiş, tarlasına ektiği ürünü sulamak bile paralı olmuştur. Ayrıca arsa arazi ve bina vergileri için 5 yıl öteleme yapılmış, şimdilerde ise köylüler arazileri için yüksek vergiler ödemek durumunda kalmıştır. Yine mahalle olan köylerde hayvancılık yapmak bir sorun haline gelmiştir.
“YENİ İSİM BULUNDU KIRSAL NİTELİKLİ MAHALLE OLDU”
Köyler mahalle olmuş ama sorunları artmıştır. Mahalle olan köylerde köy yaşamına özgü bir planlama yapılamamış, sanki kentin bir mahallesi anlayışı ile yapılan düzenlemeler de yeni sorunlar oluşturmuştur. İşte tüm bu olumsuzluklar köylerde yaşamı zorlaştırmış, köylerde tarım ve hayvancılık faaliyetleri azalmış, pek çok köylü arazisini satmak zorunda kalıp kent merkezlerinde iş arar duruma gelmiştir. Şimdi de arsa arazi ve emlak vergilerini ödemeye başladıklarında ise yüksek vergiler ile karşılaşılmış ve bu büyük bir sorun haline gelmiş, bunun üzerine iktidar 2014 yılında vatandaşın üzerine yüklediği bu yüklerden dolayı gelen ve gelecek olan tepkileri azaltmak için şimdi de 7254 sayılı torba kanunun 10 maddesi ile köyden mahalleye dönüşen bu alanlara yeni bir isim bulunmuş ve Kırsal Nitelikli Mahalle kavramı üretilerek bazı vergi ve harçları iptal eden ve bazı hizmetleri de düşük ücretlerle karşılanacağı bir çözüm getirmiştir.
“İLÇE BELEDİYELERİNE BAŞVURU YAPILACAK”
Bakın arkadaşlar bu iktidarın köyleri mahalle yapacağım iddiasının çöktüğü anlamına gelir. Bizlerin yasa görüşmeleri sırasında söylediğimiz her şey gerçekleşmiş, önce köylülerin ellerinde bulunan mera, arsa, arazi ve binalar ellerinden alınmış, yetmemiş bir de üzerine yaşamı daha da zorlaştıran vergiler getirilmiştir. Şimdi bundan bir nevi geri dönüş anlamına gelen bu yeni düzenleme ile neler gelmektedir ve bu düzenlemeyle ilgili akıllara gelecek soruları kısaca cevaplamak gerekirse,
Mahalle olan köyler kırsal nitelikli mahalle olmak için ilçe belediyesine başvuracaktır. İlçe Belediye Meclisi kırsal mahalle talebini kabul ederse, meclisinden alacağı bu kararı Büyükşehir Meclisine sunacaktır.
Büyükşehir Belediyesi de en geç 90 gün içinde karar vermek zorundadır.
Başvuru için bir süre belirlenmemiştir.
Başvurunun kabul edilmesi demek daha önce el konulan köy tüzel kişiliğine ait mallar iade edilecek mi sorusu ise yasa da belirtilmemiştir.
Bu hali ile bu malların iadesi bu yasa kapsamında değildir.
Kırsal Mahalle olmanın avantajı nedir diye sorduğunuzda, öncelikle Kırsal mahalle olması kabul edilen yerleşim alanları vergi, su bedeli ve bazı harçlardan muaf olacaklar veya indirim uygulanacak.Yasal düzenlemeye göre, kırsal mahalle olarak belirlenen yerlerde
Gelir vergisinden muaf esnaf ile basit usulde gelir vergisine tabi mükellefler tarafından bizzat işyeri olarak kullanılan bina, arsa ve araziler ile mesken amaçlı kullanılan binalar ve zirai istihsalde kullanılan bina, arsa ve araziler emlak vergisinden muaf olacaktır.
Yani köylüler emlak vergisinde muaf olacaktır.
“VERGİ VE HARÇLARDA YÜZDE 50 İNDİRİM”
Ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılan bina, arsa ve araziler için emlak vergisi yüzde 50 indirimli uygulanacaktır.
Kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan olarak belirlenen yerlerde, bina inşaat harcı ile imarla ilgili harçlar alınmayacak, diğer vergi, harç ve harcamalara katılma payları yüzde 50 indirimli uygulanacak.
“BÜYÜKŞEHİR HİZMETLERİNDEN YARARLANILABİLECEK”
Su faturası indirimli olacaktır. Kırsal Nitelikli mahalle olan yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret en düşük tarifenin işyerleri için yüzde 50’sini,
konutlar için yüzde 25’ini geçmeyecek şekilde belirlenecektir. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için bu muafiyet ve indirimler uygulanmaz. 6831 sayılı Orman Kanununun ek 17 nci maddesi hükümlerinden yararlanan yerler; Kırsal mahalle olarak belirlenmesi halinde bu madde hükümlerine aykırı olmayan hak, sorumluluk ve imtiyazlardan faydalanmaya devam ederler. Kırsal mahalle olunca büyükşehir belediyesi hizmetlerinden yararlanmaya devam edebilir miyiz?Elbette yararlanabilirsiniz.
Belediyeler yine hizmet götürmeye devam edecek.
Kırsal mahallelerin muhatabı yine belediye olacak. İlçe belediyesi ile büyükşehir farklı partilerden olduğu için sorun yaşanır mı? Yaşanmaması gerekir. Örneğin Yasal düzenleme yapıldıktan sonra Cumhuriyet Halk Partisi Genel Merkezi kendi belediye başkanlarına yazı göndererek kırsal mahalle başvurularının tümünün kabul edilmesini istedi. Bu yöntemin bütün partiler tarafından benimsenmesi gerekir.
Aslında köylerin mahalle olması 6360 sayılı yasa ile bir defa da ve topluca başvuruya tabi olmayan bir uygulama ile gerçekleştiyse, bu geri dönüşlerinden başvuru ve tek tek müracata gerek kalmadan yine yasa ile düzenlenmesi ve kırsal mahalle yapılması daha uygun olacaktı. Böylelikle için içine siyaset girmeden bu düzenleme hayat geçirilmeliydi. Yapılan başvuru ret edilirse ne olacak?
Bu konuda yasada bir düzenleme yok. Ancak, başvuru kabul edilmezse eski statüsü yani mahalle olarak devam edecek. Köy ve beldeler mahalleye dönüştürülerek tarıma, kırsala büyük zarar verildi. Meralar başta olmak üzere ortak malları ellerinden alındı.
Şimdi, ‘kırsal mahalle’ ile vergi, harç ve su konusunda bazı indirimler getiriliyor.
Kırsal mahalle olmanın belli avantajları olacak ama ilerde bu konuda daha kapsamlı değişiklikler yapılarak köylülerin ellerinden çıkan mallar geri alınabilir. Bu nedenle kırsal mahalle için başvuru yapmak gerektiğine inanıyoruz.
Sonuç olarak AKP tarafından 2014 yılında yürürlüğe konulan köy ve beldelerin mahalleye dönüştürülmesi projesi çökmüştür. Köylülerin elinde bulunan mera alanları alınıp, bazıları da Gebze de olduğu gibi sanayi alanına çevrilerek satılmıştır. Köylerde yaşayan vatandaşlarımızdan bugüne kadar fazladan su parası alınmıştır.
Buna benzer birçok mağduriyet yaşanmıştır. CHP Kocaeli Büyükşehir Meclis Grubu olarak amacımız Kırsal bölgelerdeki muhtarlarımızın konu ile ilgili bilgilendirerek, köylerde yaşayan vatandaşlarımızın daha fazla zarar görmemesi için bir an önce belediyelere başvuru yapmalarını önemle rica ederiz.”
Taşdemir’in ardından konuşan CHP Meclis Üyesi Özgür Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “Eğer 2012’de köy statüsünü kaybeden ve mahalleye dönüşen yerler tekrardan müracaat etmesi gerekiyor. Meclisten geçip kırsal mahalle statüsünü kazanabilir. Müracaat yapmadığı sürece mahalle statüsünde kalacak. Bu kanunla köyler eski tüzel kişiliğine katılmıyor adı yine mahalle kalıyor. Bazı konularda indirime gidiliyor. Köy tüzel kişiliğindeyse. Kendi sahip olduğu gayrimenkuller geri dönüyor. 7 Ekim’de bu kanun teklifleri meclise gidiyor. Biz bu konuyla ilgili çalışmaları yaparken tutanaklara da baktık. Eksiklikleri dile getirdik. Kanunun meclise bırakılmaması 2012’deki statüye geri dönülmesi gerektiğini söyledik ama kabul edilmedi.
Meclis görüşmelerine geldiği zaman CHP tüm maddelerde soru önergesi vermiştir. Bizim 2012’de bas bas bağırdık, köylüye eziyet etmemek için, hakları için mücadele ettik. Bu kanunun ile birlikte İlçe belediyelerin gelirleri azalacak. İlçe belediyelerin bu kayıpları nasıl telafi edilecek? Bu konu ile ilgili soru işaretleri bulunmakta. Buradan doğan bütçe açığını Büyükşehir belediyesinin karşılamasını bekliyoruz. Bu konuya partiler üstü bakmamız gerekiyor. Büyükşehir tarafından İlçe belediyelerle çalışmaların bir an önce başlaması gerekiyor.”